· Çocuk ve ergen odaklı aile danışmanlığı
· Evlilik öncesi ve evlilik dönemi çift danışmanlığı
· Boşanma döneminde çift ve çocuk danışmanlığı
Aile Terapisi/Çift Danışmanlığı Nedir? Aile Terapisti Kimdir?
Aile terapisi, sorunlarının üstesinden gelmesinde yardım etmek için ailenin güçlerini ve sağlamlığını arttırmayı amaçlayan, bireye ve bireyin sosyal destek ağlarına yönelik bir terapi yaklaşımıdır. Ailenin işleyiş biçimini, aile üyelerinin birbirleriyle ilişkisini ve iletişimini ele alır. Bu terapi biçimi sistemik kurama dayanır, yani parçaları tek başına düşünmeden aralarındaki etkileşimi ele alır ve bütünü görmeyi amaçlar. Sorunun nedeni tek tek aile bireylerine atfedilmez. Yaşanan sorunu başlatan nedenin sorgulanmasının bir yararı yoktur. Nedeni ne olursa olsun ortaya çıkan bir davranış, diğerinin davranışları ile sürdürülür, yani karşılıklı olarak birbirini etkileme vardır. Bireysel terapide müdahale bireyin duygu ve düşüncelerine yapılırken, aile terapisinde müdahale ilişkilere yapılır. Sözkonusu promlemin oluşumunda, devam etmesinde ya da çözümünde her bir aile üyesinin rolü anlaşılmaya çalışılır. Aile sistemlerinde değişiklik yaparak sorunlara çözüm üretmeye çalışır.
Sağlıklı aile, yoluna çıkan her türlü soruna karşın büyümeye ve gelişmeye devam eden ailedir. Bu aileler işlevlerini yerine getirebilen ailelerdir. Sağlıksız işlev gösteren ailelerde; rollerin birbirine karışması, ailedeki hiyerarşinin bozulması, çatışma yönetiminde yetersizlik, problem çözme becerilerinin azlığı, iletişimde birbirine karışık mesajlar verme gibi özellikler görülür. Aile sisteminde bu tür problemler olduğunda bu durum kaçınılmaz olarak ruhsal sağlıkla ilgili problemleri de beraberinde getirmektedir. Aile bireylerinden birinde ortaya çıkan belirti aslında aile sistemindeki bu sorunlardan kaynaklanmaktadır. Ailedeki bireylerin bireyselleşme veya ilişkilerdeki içiçe geçme düzeyi, ailenin esnek ya da katı olan yapısı, aile üyelerinin rollerinin net olup olmaması gibi özellikler ailenin sağlıklı ya da sağlıksız işleyişini etkileyebilmektedir.
Aile terapisti ailelerin daha yeterli ve tatmin edici bir evlilik, aile ortamına ve sosyal uyuma sahip olmaları amacıyla tedavi etme konusunda eğitim almış profesyoneldir.
Neden Aile Terapisi?
Birçok çift ya da aile terapiye geldiğinde ilişkiden ya da terapiden ne beklediğini ifade etmekte güçlük çeker. Genellikle terapiye başvurmalarındaki temel neden olarak hayal kırıklıklarını tarif ederler. Beklentileri konuşulduğunda çoğunlukla ruh ikizi arayışı, koşulsuz sevgi ve destek gibi genel evlilik beklentilerinden bahsedilir. Görünürdeki bu beklentilerin ne kadar gerçekçi olduğu ve altta yatan temel sorunun ne olduğu terapide anlaşılmaya çalışılır. Bunun yerine daha gerçekçi hedefler koymalarına ve tarafların kendilerine düşen sorumluluğu almalarına yardımcı olunur.
Yine bir çift için yeni doğmuş bir bebek ya da daha büyük bir çocukla ebeveynlik rolüne geçmek yıpratıcı bir deneyimdir. Böylesi ebeveynler terapiye geldiklerinde çaresiz şekilde, hayatı sürdürmenin temelleri ile ilgilenirler. Çiftin ebeveynliğe geçişte hissettiği baskı ve gerilimler bir çok şeyi beraberinde getirir, kendilerine ait zamanın kalmaması, maddi sorunlar, ebeveyn olmakla ilgili kafa karışıklıkları gibi durumlar çiftin ilişkisinin bozulmasını besleyebilir. Çocuklarına yardım ederken ebeveynler kendi derin kırılganlıkları ile yüzleşebilirler. Aile terapisi çiftlerin ebeveynliğin yaşamlarına getirdiği değişimleri kabul ederek ilişkilerinde yeni fırsatları keşfederek ebeveynlik becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Hangi durumda başvurulur?
- Aile ortamında yaşanan huzursuzluk ve gerilimler
- Çocuk, anne-baba ilişkisindeki problemler
- Çocuk ya da ergende görülen uyum sorunları ve davranış değişiklikleri
- Alkol- madde kullanımı
- Depresyon
- Boşanma veya ayrılma
- Uyum sorunları
- Cinsel sorunlar
- Aile üyelerinden birindeki önemli bir sağlık sorunu
- Aile içinde şiddetin varlığı
Bazen çeşitli yaşam olayları aile yaşantısını etkileyebilir; yeni bir çocuk, ekonomik krizler, bir aile üyesinin evden ayrılması gibi değişimlere uyum sağlamakta zorlanan aileler de aile ya da evlilik terapisine başvurabilirler.
Aile terapisinde kullanılan teknikler nelerdir?
Bu terapide kullanılan teknikler çeşitlilik göstermektedir. Dünyada şu ana kadar ailelerle çalışmak üzere bir çok yaklaşım geliştirilmiş olup birkaç tanesi en sık olarak kullanılmakta olup, terapistin nasıl bir formasyonda eğitim aldığıyla yakından ilgilidir. Ancak hangi teknikler kullanılırsa kullanılsın ailelerle, çiftlerle çalışmanın temel ilkeleri her durumda aynıdır. Önemli olan teknikten öte aile ile terapist arasındaki ilişkinin niteliğidir.
Aile terapistinin özellikleri nelerdir?
Mesleki yasa ve etik prensipler doğrultusunda çalışır ve güvene dayalı bir ilişki kurar. Danışanların paylaşımlarını gizli tutar, terapide taraf tutmaz, ailenin bütün bireyleriyle iyi bir ilişki kurar. Kendi sınırlarını bilir ve gerektiğinde başka uzmanlara yönlendirir. Danışanların bireysel değerlerine saygı gösterir ve bu doğrultuda çözümler üretmelerine yardımcı olur. Toplumun her kesimindeki bireylerle çalışabilir, ırk, cinsiyet, din, ulusal kimlik ve cinsel tercihlere göre ayırmaz. Aile terapisti, danışanların kendi kararlarını alabilme hakkına saygı gösterir ve danışanın alacağı kararların sonuçlarını kavramasına yardımcı olur.